Πτερορροια,το πιο πληρες και κατατοπιστικο αρθρο!

  ΓΕΝΙΚΑ
Τα πτερά και τα πούπουλα, από την στιγμή που θα αναπτυχθούν πλήρως σταματούν να τρέφονται με θρεπτικά συστατικά. Έτσι νεκρώνονται, χωρίς πλέον να υπάρχει η δυνατότητα να επιδιορθωθεί από τον οργανισμό του πτηνού οποιαδήποτε ζημιά ή φθορά τους. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, τα πτηνά έχουν την διαδικασία της αντικατάστασης του πτερώματός των η οποία ονομάζεται ΠΤΕΡΟΡΡΟΙΑ. Κατά την διάρκεια της διαδικασίας αυτής το παλιό, φθαρμένο ή κατεστραμμένο πτέρωμα αντικαθίσταται σταδιακά με καινούριο.
 Η πτερόρροια είναι, για τα πτηνά, μια πολύ δύσκολη και εύθραυστη φυσική διαδικασία. Είναι δε ένας από τους πιο κρίσιμους, σοβαρούς, επαναλαμβανόμενους και πρωταρχικούς  παράγοντες στον κύκλο της ζωής ενός πτηνού, το οποίο κατά την περίοδο αυτή χρειάζεται κάθε είδους υποστήριξη ώστε να μπορέσει να αντεπεξέλθει με επιτυχία.
Η φύση, για τον λόγο αυτόν, έχει καθορίσει ο κύκλος της πτερόρροιας των πτηνών να ξεκινάει όταν έξω στο περιβάλλον επικρατούν οι πιο ιδανικές για αυτήν την διαδικασία συνθήκες. Έτσι λοιπόν παρέχει απλόχερα στα πτηνά ζέστη, βροχές, υγρασία, μεγάλη διάρκεια της ημέρας και αφθονία τροφής. Από την μεριά του το πτηνό θα πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένο, θα πρέπει να  διαθέτει  ένα σωστό και υγειές σώμα, να έχει έτοιμα αποθηκευμένα στον οργανισμό του τα αποθέματα που απαιτούνται και το ορμονικό του σύστημα πανέτοιμο να αναλάβει την σοβαρή και δύσκολη διαδικασία της πτερόρροιας.
Το σύνολο των παραγόντων που εμπλέκονται στην διαδικασία της πτερόρροιας δεν έχει διερευνηθεί  ακόμη πλήρως, αλλά είναι τουλάχιστον όμως γνωστό οτι οι παράγοντες αυτοί είναι πολυσύνθετοι και περίπλοκοι. Οι συνδυασμοί της ηλικίας, της εποχής, της διάρκειας της ημέρας, του επιπέδου των ορμονών και της εκτροφικής δραστηριότητας των πτηνών εμπλέκονται στην ρύθμιση της διαδικασίας της πτερόρροιάς των. Πολύ σπάνια συμβαίνει στην ζωή ενός ζώου ένα τέτοιο γεγονός, όπου το περιβάλλον εμπλέκεται τόσο πολύ με την εσωτερική διαδικασία του σώματος ενός πτηνού και είναι συνυφασμένο με την διατροφή που δέχεται κατά την περίοδο αυτή, με τα διατροφικά του  αποθέματα, με το ενδοκρινικό (ορμονικό) σύστημα, το κυκλοφοριακό σύστημα και το σύστημα λειτουργίας του δέρματος.
Η πτερόρροια στα περισσότερα πτηνά επιτελείται κάθε χρόνο. Η αντίστροφη μέτρησή της ξεκινάει με τον ερχομό της άνοιξης και σε πολλά πουλιά όπως και στα καναρίνια η διαδικασία ξεκινάει μετά την αναπαραγωγή. Εγκυκλοπαιδικά αναφέρω οτι μερικά πτηνά έχουν κύκλο πτερόρροιας δύο φορές τον χρόνο, ενώ κάποια είδη μεγάλων παπαγάλων έχουν  πτερόρροια κάθε δύο χρόνια. Τα καναρίνια έχουν πτερόρροια μία φορά τον χρόνο.

                                                                                                             Η ΠΤΕΡΟΦΥΪΑ

Τα πτερά ξεκινούν να αναπτύσσονται από θύλακες οι οποίοι είναι μοναδικοί και ειδικοί για τον σκοπό αυτόν. Εάν ένας θύλακας περιέχει ήδη ένα καλάμι ενός πτερού, δεν υπάρχει περίπτωση να παραχθεί ένα άλλο καινούριο καλάμι ταυτόχρονα, έτσι λοιπόν το πρώτο βήμα της αρχής της πτερόρροιας είναι να απορριφθεί το ήδη υπάρχον παλιό πτερό. Μόνον τότε ο θύλακας αρχίζει να παράγει ένα νέο το οποίο ξεκινάει να αναπτύσσεται στην βάση του και μεγαλώνει από το επάνω μέρος του. Επίσης, με την εξαναγκασμένη εξαγωγή ενός πτερού εγείρεται αυτομάτως στον θύλακα η διαδικασία να παράξει ένα νέο, εάν όμως κάποιο ολοκληρωμένο πτερό κοπεί με κάποιο ψαλίδι, το καλάμι του το οποίο παραμένει μέσα στον θύλακα δεν επιτρέπει την διαδικασία της πτεροφυΐας να ξεκινήσει για την παραγωγή ενός νέου.

                                                                             Η ΣΕΙΡΑ ΠΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ Η ΠΤΕΡΟΡΡΟΙΑ

Η διαδικασία της πτερόρροια στα καναρίνια και σε όλα τα Passeriformes ολοκληρώνεται με προκαθορισμένη διαδικασία και σταδιακά, ούτως ώστε το πουλί να μπορεί να πετάει κατά την διάρκειά της και να ασκεί όσο μπορεί τις καθημερινές του δραστηριότητες. Γενικά, πρώτα αλλάζουν τα πτερά της πτήσης (στις φτερούγες), ακολουθούν τα πτερά του σώματος και τελευταία αλλάζουν τα πτερά της ουράς. Τα πτερά της ουράς μάλιστα ξεκινούν να αλλάζουν με σειρά από μέσα προς τα έξω.

                                                                                             ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΤΗΣ ΠΤΕΡΟΡΡΟΙΑΣ

Ένα από τα πολύ κοινά προβλήματα σε ένα καναρίνι είναι η πτωχή του πτερόρροια. Αυτή μπορεί να εμφανιστεί λόγω της παρατεταμένης διάρκειας του χρόνου ολοκλήρωσής της ή λόγω της ανάπτυξης μη κανονικών πτερών. Μη υγιή και κανονικά πτερά μπορεί να είναι κυρίως τα κακοσχηματισμένα, τα μη καλά ή λάθος χρωματισμένα η αυτά που έχουν τις λεγόμενες γραμμές του στρες. Αυτά τα «αρρωστημένα» πτερά είναι οι αντανακλάσεις κάποιου προβλήματος που σχετίζεται με το πουλί. Οι περισσότερες από αυτές τις ανωμαλίες, που εμφανίζονται στα πτερά, προκύπτουν  βαθειά μέσα στον θύλακα κατά την διάρκεια του σχηματισμού των.

                                                                               ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΝΩΜΑΛΙΩΝ

1. Η Πτωχή διατροφή

Κατά την διάρκεια της πτερόρροιας οι απαιτήσεις του πτηνού για θρεπτικά συστατικά είναι κατά πολύ αυξημένες. Καθώς η ανάπτυξη του πτερώματος είναι μια απαιτητική λειτουργία το σώμα χρειάζεται μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας, πρωτεϊνών, βιταμινών, λιπών και μεταλλικών αλάτων. Εάν κατά την διάρκεια της πτερόρροιας τα προαναφερόμενα διατροφικά συστατικά δεν προσφερθούν στα πτηνά από τον εκτροφέα, αυτά θα χρησιμοποιήσουν τα αντίστοιχα αποθέματα που υπάρχουν αποθηκευμένα στον οργανισμό τους. Τότε την συγκεκριμένη εκείνη εποχή της πτερόρροιας και εφ’ όσον τα πουλιά χρησιμοποιούν δικά τους αποθέματα για την δημιουργία των νέων πτερών τους, η ποιότητα των νέων  αναπτυσσόμενων πτερών αρχίζει να υποβιβάζεται.
Είναι επομένως σημαντικό, κατά την διάρκεια της πτερόρροιας, να αυξηθεί  η ποιότητα και  η ποσότητα της διατροφής στο κοπάδι των πουλιών. Αυτό επιτυγχάνεται με την παροχή πλήρους αυγοτροφής, εξτρά σπόρων, φρούτων και λαχανικών και γενικά πρασινάδων. Επίσης πολύ ευεργετικό είναι να χορηγηθεί παράλληλα και κάποιο ολοκληρωμένο σκεύασμα ειδικό για την πτερόρροια.

2. Οι Ασθένειες

-Η κλασσική ασθένεια που έχει σημαντικά αρνητική επίδραση στην πορεία της πτερόρροιας με αποτέλεσμα την κακή και ανώμαλη πτεροφυΐα είναι η PBFD ή Circovirus η οποία δεν απασχολεί ιδιαίτερα τους εκτροφείς καναρινιών, καθώς συναντάται στα παπαγαλοειδή. Άλλη μία ασθένεια που επιδρά σοβαρά στην πτεροφυΐα και καταστρέφει τα νέα φτερά είναι αυτή του ιού Polyoma, αλλά δεν απασχολεί και αυτή τους εκτροφείς καναρινιών γιατί δεν είναι διαδεδομένη στα καναρίνια.
-Κάθε ασθένεια όμως που ταλαιπωρεί τα πουλιά θα έχει αντίκτυπο στην ομαλή έκβαση της πτερόρροιάς των. Ακόμη και οι απλές εντερικές διαταραχές μπορούν να καθυστερήσουν την διάρκεια της πτερόρροιας και να συντελέσουν στην παραγωγή πτωχού πτερώματος μετά το πέρας της (μην ξεχνάτε οτι εφόσον το έντερο δεν δουλεύει τέλεια δεν γίνεται τέλεια και η απαραίτητη διαδικασία της θρέψης σε όλον τον οργανισμό, κυριότερα δε είναι δύσκολο ή ακόμη και αδύνατον να  φθάνουν τα απαραίτητα συστατικά στα νέα φτερά ώστε να μπορέσουν να αναπτυχθούν με υγεία) .
-Η λιπώδης διήθηση στο συκώτι του καναρινιού είναι επίσης μια συχνή αιτία να παρεμποδίζεται στις περιοχές του κεφαλιού και του λαιμού η πλήρης ολοκλήρωση της πτεροφυϊας. Αυτό παρατηρείται με την εμφάνιση μικρών φυτρών, οι οποίες επιδεικνύοντας μόνον το καλάμι του πούπουλου εμφανίζονται σαν «βελονάκια». Στην περίπτωση της λιπώδους διήθησης του ήπατος (λίπος στο συκώτι) αναφέρεται επίσης ότι συχνά σχετίζονται οι διάφορες περιπτώσεις αποχρωματισμού των φτερών, π.χ. κιτρίνισμα ή παρουσία της ροζέ απόχρωσης, εάν βέβαια αυτές δεν αποτελούν γενετικό αποτέλεσμα,  .

3. Το Στρες

Ο οργανισμός του πτηνού αντιδρά στην ύπαρξη του στρες παράγοντας ορμόνες, όπως η κορτιζόνη, οι οποίες διαταράσσουν  την ροη του αίματος και μειώνουν την λήψη τροφής από τα πουλιά καθώς είναι γνωστό οτι τα στρεσαρισμένα πουλιά συνήθως  τρώνε λίγο ή δεν τρώνε καθόλου. Οτιδήποτε από τα ανωτέρω και να συμβεί τα αναπτυσσόμενα πτερά θα διαταραχθούν και θα πάθουν ζημιές. Συχνά σε αυτή την περίπτωση, όταν δηλαδή κατά την διάρκεια της πτερόρροιας  τα πουλιά στρεσαριστούν, παρατηρώντας προσεκτικά τα πτερά τους ειδικά τα μεγάλα (και πιο ειδικά της ουράς), θα διαπιστωθεί σε αυτά η ύπαρξη κάθετων γραμμών οι οποίες ονομάζονται Γραμμές του Στρες. Οι γραμμές του στρες μαρτυρούν οτι το πτηνό ή τα πτηνά του κοπαδιού, κατά την διάρκεια της πτερόρροιάς των, πέρασαν κάποια μορφή στρεσαρίσματος η οποία ήταν αρκετή ώστε να καταφέρει να αλλάξει αρνητικά την τροφοδοσία των θυλάκων των πτερών με θρεπτικά συστατικά  .

Γραμμές του στρες σε πτερά της ουράς

4. Χημικά

Μερικές από τις χημικές ουσίες (φάρμακα) είναι διαπιστωμένο οτι έχουν αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη του πτερώματος. Η Μεμπενδαζόλη (Mebendasole)  και η Φενμπενδαζόλη (Fenbendazole), φαρμακευτική ουσία γνωστής εταιρίας η οποία στις οδηγίες χρήσης του σκευάσματος εφιστά την προσοχή του εκτροφέα να μην χορηγεί το σκεύασμα κατά την διάρκεια της πτερόρροιας, είναι ουσίες που έχει διαπιστωθεί οτι αλλάζουν την δομή του πτερώματος.

Συμβουλές διαχείρισης πτηνών σε πτερόρροια

 Θερμοκρασία – Σε μια φυσιολογική πτερόρροια, κανένα μέρος του σώματος του πτηνού δεν χάνει όλα τα φτερά και τα πούπουλά του. Ωστόσο επειδή η στρώση του πτερώματος είναι πιο λεπτή, λόγω της απώλειας των πτερών και των πούπουλων, μπορεί να προκληθεί στο πουλί κάθε μορφής κρύωμα. Προς αποφυγή κάποιου τέτοιου συμβάντος θα πρέπει ο εκτροφέας να είναι προσεκτικός μήπως η  θερμοκρασία του χώρου μειωθεί, εάν αυτή μειωθεί θα πρέπει να πράξει αναλόγως.
Ξεκούραση – Όταν τα πουλιά ευρίσκονται στην εποχή της πτερόρροιας, απαιτείται να έχουν  οκτώ με δέκα ώρες σκοτάδι, ανά εικοσιτετράωρο.
Ασφάλεια – Την εποχή αυτή το ένστικτο των πουλιών τα υπαγορεύει να παραμένουν ήσυχα και κρυμμένα. Αυτό συμβαίνει διότι λόγω της απώλειας των φτερών τους  δυσκολεύονται κατά την πτήση, καθώς οι πολύ καλές πτητικές τους ικανότητες είναι μειωμένες, με αποτέλεσμα να είναι  ένα εύκολο θήραμα για τους θηρευτές τους. Επιπλέον η ταυτόχρονη πτεροφυΐα πάρα πολλών φτερών και πούπουλων τα κάνει πιο αδύναμα και αρκετά ευάλωτα στην κούραση. Αυτά μπορεί να συμβαίνουν στα πουλιά έξω στη φύση, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι το ίδιο στρες περνάνε και τα οικόσιτα λόγω του ένστικτου που υπάρχει σε αυτά.
Ησυχία – Στην φύση, τα πουλιά που έχουν πτερόρροια περνούν τον χρόνο τους μέχρι αυτή να τελειώσει σε ήσυχα και ασφαλή μέρη. Το ίδιο θα πρέπει να φροντίζετε και για τα οικόσιτα  πουλιά, τα οποία θα πρέπει να διαμένουν σε μέρη όπου δεν υπάρχουν διάφορες ενοχλήσεις. Θα πρέπει λοιπόν να τους εξασφαλίζεται η ησυχία στο μέρος όπου διαβιώνουν αυτό τα βοηθάει να αγχώνονται και επομένως να στρεσάρονται λιγότερο.
Η περιποίηση των φτερών με το ράμφος –  Μόλις αρχίζει η διαδικασία της πτερόρροιας τα πουλιά αρχίζουν να ασχολούνται με το πτέρωμά τους. Την περίοδο που τα καλάμια των πτερών τους προετοιμάζονται να πέσουν, αρχίζοντας να χαλαρώνουν στη ρίζα τους, συνήθως τα βγάζουν και προετοιμάζονται να περιποιηθούν τα νέα. Κάθε ένα νέο πτερό μόλις αρχίζει να φυτρώνει περιβάλλεται από ένα προστατευτικό περίβλημα κερατίνης. Έτσι καθώς αυτό αρχίζει να μεγαλώνει, το περίβλημα θα πρέπει να βγει  ούτως ώστε να μπορέσει το πτερό  να ανοίξει. Φανταστείτε οτι το περίβλημα αυτό ομοιάζει με το κάλυμμα μιας ομπρέλας όπου για να την ανοίξει κάποιος θα πρέπει να το βγάλει. Μόλις το πουλί βγάλει με το ράμφος του το κάλυμμα του πτερού, αυτό είναι στριφογυρισμένο, μαζεμένο και στενό. Με την περιποίηση που θα του κάνει το πουλί, πάλι με το ράμφος του, το πτερό θα γίνει πλατύ, θα ανοίξει και θα πάρει το κανονικό του σχήμα καθώς αναπτύσσεται. Είναι ευνόητο λοιπόν οτι, καθώς υπάρχουν εκατοντάδες νέα φτερά που φυτρώνουν, τα πουλιά κατά την διάρκεια της πτερόρροιας πρέπει να περιποιούνται συνεχώς το πτέρωμά τους. Τότε εμφανίζεται ταυτόχρονα και μια χοντρή άσπρη σκόνη η οποία θυμίζει πιτυρίδα. Αυτή η σκόνη δεν είναι τίποτε άλλο από το κερατινοειδές περίβλημα που περιβάλλει τα καινούρια πτερά και η οποία όπως περιγράφηκε, φυσιολογικά απομακρύνεται από τα ίδια τα πουλιά.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΘΕΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΤΕΡΩΜΑΤΟΣ

1.Στο ήδη υπάρχον πτέρωμα ή σε αυτό που φυτρώνει : Προσπαθήσετε να μειώσετε την φυσική καταστροφή ή την φθορά των φτερών, λαμβάνοντας μέτρα ώστε η σχεδίαση του κλουβιού ή της κλούβας, η θέση των υποδοχέων τροφής, νερού και των υπόλοιπων εξαρτημάτων να είναι τέτοιες ώστε να μην καταστρέφουν μηχανικά το πτέρωμα. Όταν πιάνετε τα πουλιά (ενέργεια που θα πρέπει να μην την κάνετε άσκοπα) χρειάζεται προσοχή γιατί το πτέρωμα είναι ευαίσθητο και καταστρέφεται εύκολα.
2. Παρέχετε εξτρά διατροφή κατά την διάρκεια της πτερόρροιας (σπόρους, αυγοτροφή και σκευάσματα ειδικά για την πτερόρροια). Η καλή και πλήρης διατροφή επιβάλλεται και να γνωρίζετε οτι οι διατροφικές ελλείψεις που πιθανόν να έχουν τα πουλιά κατά την περίοδο αυτή, αναδεικνύονται και γίνονται αισθητές όσο ποτέ άλλοτε σε όλη την διάρκεια του ετήσιου κύκλου ζωής των πουλιών.
3. Προφυλάξετε το εκτροφείο σας από ασθένειες όπως Σκουλήκια (ενδοπαρασιτικές), Κοκκίδια, Μεγαβακτήρια και όλες όσες δημιουργούν διατροφικές (εντερικές διαταραχές).
4. Φροντίσετε να έχετε καθημερινά φρέσκο και καθαρό πόσιμο νερό (φτωχή ποιότητα νερού οδηγεί σε κακή υγεία). Επίσης παρέχετε συχνά δοχεία με νερό για να κάνουν μπάνιο.
5. Προσπαθήσετε να αποφεύγετε με οποιονδήποτε τρόπο την δημιουργία στρες στο κοπάδι κατά την διάρκεια της πτερόρροιας, όπως ταξίδια, μετακινήσεις, πιάσιμο με τα χέρια, νέες εισαγωγές πουλιών ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να διαταράξει την ησυχία που χρειάζονται την εποχή αυτή τα πτηνά.
6. Να ελέγχετε τις φαρμακευτικές αγωγές που τυχόν πρόκειται να χορηγήσετε, μήπως επιδρούν αρνητικά στην πτεροφυΐα.
7. Να θυμάστε πάντα οτι για να μπορέσει ένα πουλί να αντεπεξέλθει πλήρως στην διαδικασία της πτερόρροιας θα πρέπει να είναι απόλυτα υγειές ψυχικά και σωματικά.
Για να υπάρξει  ψυχική υγεία στα πτηνά  κατά την διάρκεια της πτερόρροιας,  θα πρέπει να υπάρχει ευχάριστο περιβάλλον, λεπτοί χειρισμοί κατά την διάρκεια εργασιών ρουτίνας, αίσθηση της ασφάλειας, καθαριότητα στον χώρο και προπαντός είναι πολύ σημαντικό να μην υπάρχει σε αυτά καθόλου στρες.
Μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια, που πολύ λίγοι την λαμβάνουν υπόψη, είναι η εξής : Μην αλλάζετε το μέρος (συνήθως κλούβες ή κλουβιά) των πουλιών κατά την διάρκεια της πτερόρροιας, μην τα πιάνετε και γενικά μην τα ενοχλείτε καν. Αφήστε τα όπως τα έχετε βάλει από την αρχή του καλοκαιριού και μόνον όταν η πτερόρροια τελειώσει μπορείτε τότε να τα τακτοποιήσετε σε άλλο μέρος, να τα μεταφέρετε ή οτιδήποτε άλλο σχετικό. Πριν από μερικά χρόνια σε μια επίσκεψή μου στο εκτροφείο ενός Βέλγου ιατρού πτηνοπαθολόγου, καθώς συζητούσαμε για την πτερόρροια μου δήλωσε ότι, ένα πτηνό σε περίοδο πτερόρροιας αισθάνεται όπως ένας μεγάλος άνθρωπος με 38 βαθμούς πυρετό. Αυτό πιστεύω οτι τα λέει όλα.
Για να υπάρξει φυσική υγεία στα πτηνά κατά την διάρκεια της πτερόρροιας, θα πρέπει να ακολουθηθεί μια ισορροπημένη και κατάλληλα για την περίπτωση διατροφή, πολύ καλή υγιεινή και διαμονή και οπωσδήποτε πολύ καλό κοντρόλ των διάφορων ασθενειών που τυχόν μπορεί να υποθάλπονται.

Πηγη ¨ https://spirosnet.wordpress.com